مقدمه ای بر اطفای حریق مخازن فرآورده های نفتی:
در بدو پیدایش صنایع نفت و گاز، بروز حریق در مخازن ذخیره سازی و خطوط انتقال مواد نفتی و به طور كلی مایعات قابل اشتعال امری عادی محسوب مي شد. ولي به تدريج با پيشرفت و گسترش اين صنايع نصب سيستم هاي پيشگيري و مقابله با حريق و نيز قوانين، استانداردها و دستورالعمل هاي ويژه از طرف سازمانهاي مربوطه، نهادها و شركتهاي نفتي معتبر تدوین گردید و امروزه با گسترش این سیستم های پیشرفته اطفای حریق كمتر شاهد بروز آتش سوزی در مخازن ذخيره سازي مواد نفتي هستیم.
انواع مخازن فرآورده های نفتی:
جهت ذخیره سازی فرآورده های نفتی از سه نوع مخازن متفاوت استفاده می گردد که بر حسب فراریت فرآورده موجود در داخل آن این تقسیم بندی صورت می گیرد:
دسته اول فرآورده هایی که در حالت عادی (دما و فشار اتسفر) بصورت گاز هستند و جهت ذخیره سازی آنها از مخازن کروی استفاده می گردد.
دسته دوم فرآورده هایی که در حالت عادی بصورت مایع بوده و بخاراتی در دما و فشار اتسفر از خود ساتع نمی نمایند یا بخارات متساعد شده از آنها بسیار کم بوده که قابل چشم پوشی از لحاظ مخاطرات آتش سوزی می باشند در این نوع فرآورده ها از مخازن استوانه ایی با سقف ثابت استفاده می گردد.
دسته سوم فرآورده هایی که در حالت عادی بصورت مایع بوده اما بخارات متساعد شده در آنها در دما و فشار اتسفر بسیار زیاد می باشد که مخاطرات حریق را بهمراه دارد در این نوع فرآورده ها از مخازن استوانه ایی با سقف شناور (Floating Roof Tank) استفاده می گردد.
مخازن سقف شناور فرآورده های نفتی:
با توجه به توضیحات بالا نحوه عملکرد مخازن سقف شناور(Floating Roof Tank) ، بدین صورت می باشد که با تخلیه شدن فرآورده نفتی از داخل مخازن، سقف مخزن به سطح فرآورده نزدیک شده (حرکت عمودی سقف مخزن به سمت بالا و پایین) و مانع از تجمع گازها و بخارات متساعد شده از فرآورده های نفتی می گردد، این توضیح لازم است که با توجه به شناور بودن سقف مخزن و اینکه متریال بدنه و سقف مخزن از نوع کربن استیل (فلز) بوده و در صورت سایش این دو بر روی همدیگر جرقه ایجاد می گردد که از لحاظ خطرات آتش سوزی بسیار مخاطره آمیز می باشد بنابراین جهت جلوگیری از این مخاطرات، از لاستیک های مخصوص جهت سیل کردن فضای خالی بین سقف مخزن و بدنه استفاده می گردد.
شایان ذکر است که جهت بهینه سیل کردن فضای بین سقف و دیواره مخزن از دو ردیف لاستیک مخصوص در اطراف مخزن استفاده می گردد که به سیل اولیه (Primary Seal) و سیل ثانویه (Secondary Seal) معروف می باشند.
در بسیاری مواقعدرصدی بسیار کمی از گاز های متساعد شده از داخل مخزن، از سیل اولیه عبور کرده و بین دو سیل ذکر شده (Primary & Secondary Seal) به دام می افتند، وجود این بخارات و گازها در بین دو سیل در صورت بروز هر گونه جرقه باعث ایجاد آتش سوزی های گسترده می شود.
سیستم های اطفای حریق در مخازن سقف شناور:
همانطور که در بخش قبل ذکر شد، در مخازن سقف شناور حساس ترین محل و خطرناک ترین موضع بر اساس مخاطرات حریق و خطر آتش سوزی، فضای ریم سیل مخازن سقف شناور (Floating Roof Tank) می باشد، در صورت بروز آتش سوزی در این محل ها سیستم های متفاوتی جهت تشخیص و اطفای حریق در ریم سیل های مخازن طراحی و نصب می گردد که شرکت آرکا صنعت این سیستم ها را در قالب دو مدل بصورت کامل از طراحی ، ساخت، تامین و اجرا می نماید، این سیستم ها یا بر پایه گاز CF3I می باشند (CF3I Rimseal Fire Protection System) که به تفضیل در زیر به آن پرداخته ایم و یا بصورت پایه کنسانتره فوم آتش نشانی (Foam Based Rimseal Fire Protection System) بوده که در بخش سیستم های فوم آتشنشانی مشروح آورده شده است.
سیستم اطفای گازی CF3I در مخازن سقف شناور:
سیستم های اطفای حریق ریم سیل بر پایه گاز که عمدتا از گاز پاک و دوستدار محیط زیست CF3I استفاده می گردد، این سیستم از تشخیص ایجاد حریق تا اطفای آن را بصورت اتوماتیک انجام می دهد و با توجه به اینکه گاز دوستدار طبیعت می باشد اثرات جانبی بر روی مخازن به جا نمی گذارد و همچنین اقر بخشی بسیار زیادی دارد.
اجزای تشکیل دهنده سیستم اطفای حریق CF3I :
سیستم اطفای حریق ریم سیل بر پایه گاز از اجزای مختلف تشکیل شده است که به کمک آنها حریق را تشخیص و به اطفای آن کمک می نماید، این سیستم از دو بخش کلی اعلام حریق و اطفای حریق تشکیل شده است، اجزای این سیستم عبارتند از:
آشکار ساز ها و دتکتور ها: آشکار ساز ها از گستره وسیعی از انواع دتکتور ها تشکیل شده اند که در مخازن سقف شناور از انواع دتکتور های شعله (Flame Detector) و دتکتور های حرارتی LHD (Linear Heat Detector) در اطراف مخزن در بین سیل ها استفاده می گردد.
کنترل پنل مرکزی: پنل مرکزی سیستم Rimseal Protection بعنوان رابط سیستم عمل می کند و بعد از دریافت سیگنال از آشکار ساز های حریق، این سیگنال را به سیستم اطفای حریق و شیر برقی های مربوطه ارسال می نماید تا در اولین فرصت این سیستم به اطفای حریق مسغول شود.
مخازن یا کانتینر (Container) : این مخازن جهت نگهداری گاز های مورد نیاز جهت اطفای حریق استفاده می گردد که معمولا با ظرفیت 25 لیتر می باشند.
شیر های برقی (Solenoid Valve): شیر های برقی جهت باز کردن مسیر گاز های اطفای حریق CF3I بصورت اتومات مورد استفاده قرار می گیرند.
گیج ها و سوویچ های فشار(Pressure Gauge & Switch): جهت اطلاع از وضعیت سیستم و مخزن اطفای حریق مورد استفاده قرار می گیرد.
لوله و اتصالات (Pipe & Fitting): جهت ارسال گاز از مخازن گاز اطفای حریق به داخل سیل ها استفاده می گردد.
نازل (CF3I System Nozzle): نازل های سیستم اطفای حریق گازی CF3I که تعداد آن در طراحی سیستم اطفای حریق مشخص شده و در اطراف مخزن داخل ریم سیل قرار می گیرند و وظیفه پاشش منظم و یکنواخت گاز را داخل سیل بر عهده دارند.
مزایا و معایب استفاده از سیستم های CF3I :
استاندارد ها:
مهمترين مرجع ايمني و آتش نشاني مخازن نفتي استاندارد NFPA مي باشد كه در اين گزارش مورد استفاده قرار مي گيرد. علاوه بر استاندارد مذكور، استاندارد هاي IPS و API نيز در تهيه اين گزارش در نظر گرفته شده است.
انواع حریق ها در مخازن فرآورده های نفتی:
احتمال آتش سوزی در مخازن فرآورده های نفتی با توجه به حجم مایعات قابل اشتعال و فاصله آنها با مخازن مجاور می تواند مخاطرات بسیاری را بهمراه داشته باشد، بنابراین طراحی و نصب سیستم های اطفای حریق جهت پیشگیری از گسترش آتش سوزی در موارد بروز حریق بسیار حائز اهمیت می باشد، همچنین طراحی بهترین سیستم با کارایی بالاتر با توجه به هزینه کرد کمک شایانی در اطمینان خاطر در مخازن نفتی را بدنبال خواهد داشت.
شایان ذکر است با توجه به اینکه آتش سوزی علاوه بر هزینه های بسیار بالایی را بر سازمان تحمیل می نماید، بعنوان مخاطره محیط زیستی بزرگ نیز تلقی می گردد بنابراین در ابتدا انواع حریق های محتمل در مخازن ذخیره سازی فراورده های نفتی را بشرح ذیل تقسیم بندی م ینماییم و سپس برای هرکدام به تفضیل در بخش های مربوط به خود راهکار جامع ارائه می نماییم:
حریق Overfill Ground:
این نوع حریق ها بدلیل نشت مواد از لوله ها یا مخزن رخ می دهند و معمولا در چنین مواردی دلیل خطای انسانی اپراتور یا نقص فنی عامل ایجاد نشتی فرآورده نفتی می شود که در صورت رخ دادن آتش سوزی به حریقی در وسعت یک استخر بزرگ گسترش می یابد.
حریق Vent :
این نوع حریق عموما در مخازن با سقف ثابت رخ می دهد و این حریق ها معمولا شدت کمتری دارند و اغلب می توان آنها را با اطفا کننده های خشک یا کاهش فشار داخل مخزن اطفا نموده یا اثرات آن را کم نمود در این موارد علت وقوع آتش سوزی ها برخورد صاعقه یا عملیات با حرارت بالا در مجاورت مخزن می تواند باشد.
حریق Rim Seal :
این حریق ها عموما در مخازن با سقف شناور رخ می دهند و مانند حریق های نوع Vent صاعقه منبع اولیه ی احتراق در این مخازن می باشد در صورتی که بخارات و گازهای جمع شده در بالای مخزن و یا در بین دو سیل مخازن سقف شناور، در رنج اشتعال پذیری قرار گیرند با کوچکترین تماس با منبع حریق، مشتعل می گردند. در مخازن با سقف شناور داخلی ،در بسیاری موارد این نوع حریق بسیار چالش بر انگیز بوده و صدمات جبران ناپذیری را به سازمان وارد می نماید.
گارانتی:
شرکت آرکا صنعت سیستم های ریم سیل خود را 12 ماه بعد از نصب و راه اندازی و 18 ماه بعد از فروش گارانتی می نماید و این سیستم تا 15 سال قطعات یدکی و خدمات مهندسی را پشتیبانی خواهد کرد.
راهنمایی جهت دریافت اطلاعات بیشتر:
در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر در این بخش می توانید به کاتالوگ ها و دیتاشیت های پیوست در داخل وبسایت مراجعه نموده و همچنین با شماره ها تماس این شرکت تماس حاصل فرمایید.
همچنین شبکه های اجتماعی این شرکت در فضای مجازی، شامل عکس های متفاوت محصولات تولیدی این شرکت می باشد که در بخش تماس با ما در وبسایت این شرکت آدرس شبکه های اجتماعی این شرکت آورده شده است.
در صورت نیاز به مکاتبه با کارشناسان این شرکت می توانید به آدرس info@arkasanat.com ایمیل ارسال بفرمایید.
